Προσκυνηματικός τουρισμός στην Ελλάδα…Ένα άρθρο για τις απαρχές του στην Ελλάδα και η κατάσταση σήμερα
Προσκυνητές της …Αρχαίας Ελλάδας!
Από τα αρχαία ακόμη χρόνια οι άνθρωποι είχαν την ανάγκη να λατρεύσουν το Θείο, σαν ένα μέρος της καθημερινότητας τους ή σαν ανάγκη μιας ευρυτέρου λατρευτικής ζωής. Ήδη από την Αρχαιότητα και ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα, γιόρτες όπως τα Ελευσίνια γνώριζαν ευρεία διάδοση αναμέσω των Ελλήνων όπου μια φορά τον χρόνο, η προσέλευση ήταν αθρόα. Ήδη από τα πρώιμα χρόνια στον Ελλαδικό χώρο, η φαντασία των Ελλήνων στεκόμενη απέναντι στις τεράστιες γεωλογικές και κλιματολογικές αλλαγές, ερμήνευε τη φυσική αναμέτρηση μεταξύ των ορεινών όγκων και του υγρού στοιχείου ως τιτανομαχίες και γιγαντομαχίες. Τότε ο Όλυμπος, ο ψηλότερος για την Ελλάδα αυτός ορεινός όγκος, απέμενε ως η τελευταία ελπίδα σωτηρίας μετά από ένα κατακλυσμό και απέκτησε τη φήμη του Ιερότερου χώρου, ως ο “τόπος κατοικίας των θεών”.
Ο προσκυνηματικός τουρισμός σήμερα.
Στις μέρες μας, ως προσκυνηματικό τουρισμό το Υπουργείο τουρισμού εννοεί ” το σύνολο εκείνο των τουριστικών δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τη διενέργεια ταξιδιού μεμονωμένων ατόμων ή οργανωμένων ομάδων σε τόπους, χώρους και μνημεία θρησκευτικής σημασίας για λόγους θρησκευτικού, πολιτιστικού, εκπαιδευτικού και ενημερωτικού ενδιαφέροντος.”
Όταν αναφερόμαστε σήμερα σε ταξίδια προσκυνηματικού χαρακτήρα, ο νους μας πάει κυρίως στους Αγίους Τόπους. Η κάθε θρησκεία έχει τα κατά τόπους δικά της αξιοσημείωτα μέρη για προσκύνηση όμως στον Χριστιανισμό και μετά τον 4ο αιώνα, η ιδέα ενός προσκυνήματος συνδέθηκε ιδιαίτερα με τους Αγίους Τόπους, τα μέρη όπου, έζησε, δίδαξε αλλά και έπαθε ο Χριστός. Θεωρούνταν ιδιαίτερη ευλογία παλαιότερα η μετάβαση στους Αγίους Τόπους και μάλιστα τόσο σημαντική, ώστε ο κάθε προσκυνητής αποκτούσε το προσωνύμιο του “Χατζή“. Αυτός παράλληλα ήταν και ένας τίτλος που τον συνόδευε στην καθημερινότητα του αφού αποτελούσε “νόμιμο λόγο” (εθιμικού δικαίου) αλλαγής του επιθέτου των απογόνων του.
Τα προσκυνήματα της Ελλάδος.
Η Ελλάδα με τα αναρίθμητα ξωκκλήσια και μοναστήρια της, τα μετόχια, το Όρος Άθω αλλά και το πνευματικό πλούτο της παρουσίας των Αγίων της σε συνάρτηση με τον πολιτισμικό της χαρακτήρα, αποτελεί ένα μοναδικό μέρος οργάνωσης μιας εκδρομής προσκυνηματικού χαρακτήρα.
Απόδειξη είναι η παρουσία τις διεθνούς οργάνωσης UNESCO στον Ελλαδικό χώρο η οποία έχει λάβει υπό την προστασία και επιτήρηση της, πλειάδα προσκυνηματικών αξιοθεάτων εντός του Ελλαδικού αλλά και Κυπριακού χώρου όπως της Καστροπολιτείας του Μυστρά, του Κάστρου της Πάφου, της Μονής του Ιωάννου Λαμπαδιστή στον Καλοπαναγιώτη της Κύπρου και άλλα πολλά.
Πραγματικά ο προσκυνηματικός τουρισμός στην Ελλάδα, όχι μόνο φαίνεται να φθίνει αλλά παρατηρείται μια ραγδαία αύξηση. Σε αυτό μπορεί να συμβάλλουν πολλοί παράγοντες. Ίσως η εποχή μας, με τους τόσο ταχείς σε καθημερινότητα ρυθμούς, δημιουργεί την ανάγκη για επίσκεψη σε μέρη όπου οι επισκέπτες – πιστοί έχουν την ευκαιρία να βιώσουν μια άλλη κατάσταση διαφορετική από την ασφυκτικά πιεστική βιοτή τους. Όπως η αντιδήμαρχος Τήνου κα Αναστασία Δεληγιάννη τονίζει «λόγω κρίσης οι διακοπές εχουν περιοριστεί, εμείς όμως έχουμε αύξηση επισκεπτών, καθώς σε τέτοιες εποχές υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη του κόσμου να απευθυνθεί προς τον Θεό». Το ίδιο αναφέρει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού αφού σύμφωνα με αυτόν , οι Προσκυνηματικές εξορμήσεις «παρουσιάζουν ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσης, σε αντίθεση με τον τουρισμό αναψυχής».
Ελλάδα, ένας τόπος γεμάτος ευλογία.
Η Ελλάδα είναι ένας επίγειος παράδεισος γεμάτος αναρίθμητα προσκυνήματα. Το πλήθος των ξεχωριστών αξιοθέατων και προσκυνημάτων δεν είναι μέρος μιας γενικότερης προώθησης με στόχο την οικονομική ευημέρια ενός τόπου αλλά απορρέει ως φυσική συνέπεια της Λατρείας των ανθρώπων προς το Θεό, της εξευρέσεως τρόπων για να ενωθούν μαζί Του. Θυμηθείτε τα μοναδικά ασκηταριά – μοναστήρια στα βραχώδη όρη των Μετεώρων. Τον Ναό του Αγ. Δημητρίου στη Θεσσαλονίκη με το Μεγαλομάρτυρα Δημήτριο που μαρτύρησε για την πίστη του. Την Παναγία στον Προυσσό, το άφθαρτο σκήνωμα του γέροντος Βησσαρίωνα στην μονή Αγάθωνος και άλλα πολλά.
Η επίσκεψη σε ένα τόπο λατρείας δεν είναι απλά εκδρομή. Είναι μια εξόρμηση όπου ο άνθρωπος συναντάται με ένα άλλο πρότυπο “κατά Θεόν”. Γνωρίζει τους Αγίους Του και βιώνει με απτές αποδείξεις την ιδιαίτερη Χάρη που έλαβαν από το Θεό, όπως για παράδειγμα με την μυροβλυσία του Αγ. Δημητρίου.Τονώνεται η πίστη του και κάποτε βρίσκει ένα αποκούμπι για προβλήματα του.
Επομένως η απάντηση στο ερώτημα «Προσκυνηματικός τουρισμός στην Ελλάδα. Στα αλήθεια, υπάρχει;» είναι πως ναι, υπάρχει και θα υπάρχει όσο η εποχή μας θα αναπτύσσει όλο και πιο ταχείς ρυθμούς, ως το μόνο διέξοδο στην ασφυκτική καθημερινότητα.
