Ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Βασιλείου χτίστηκε κατόπιν εντολής του Ιβάν του Τρομερού, ώστε να εορταστεί η κατάληψη του φρουρίου των Τατάρων το 1552, ημέρα που εορτάζεται η Σκέπη της Θεοτόκου. Το επίσημο (και αρκετά μεγάλο) όνομα του ναού ήταν “Καθεδρικός ναός της Αγίας Σκέπης της Υπεραγίας Θεοτόκου του τάφρου”, εξαιτίας μίας τάφρου που βρισκόταν τότε πλευρικά του Κρεμλίνου. Παρ’ όλα αυτά το σημερινό όνομα μνημονεύει ένα “δια Χριστόν σαλό”, τον Άγιο Βασίλειο τον Ευλογημένο, του οποίου τα λείψανα βρίσκονται σε ένα από τα παρεκκλήσια του ναού. Όπως φημολογείται ο Άγιος Βασίλειος χτίστηκε από τον Postnik Yakovlev, ο οποίος αργότερα τυφλώθηκε κατόπιν εντολής του Τσάρου, για να μην ξανακατασκευάσει κάτι ανάλογο που θα ξεπερνά την ομορφιά του ναού.
Στους μοντέρνους καιρούς, το αρχιτεκτονικό αυτό αριστούργημα κινδύνεψε να κατεδαφιστεί εξαιτίας του Στάλιν, ο οποίος ήθελε να μετατρέψει την Κόκκινη πλατεία σε ένα τεράστιο πέρασμα για τον στρατό του. Την διάσωση του έως τις ημέρες μας οφείλουμε στον αρχιτέκτονα Baranovsky, ο οποίος ενάντια στην απόφαση του Στάλιν, απείλησε να δώσει τέρμα στη ζωή του βρισκόμενος στα σκαλοπάτια του Καθεδρικού ναού. Αυτό πράγματι άλλαξε τα μυαλά του Στάλιν, ο οποίος όμως τιμώρησε τον αρχιτέκτονα με 5 χρόνια φυλάκισης. Πρόσφατα ο ναός απειλούταν από καθίζηση και μόλις στις αρχές του αιώνα μας συγκεντρώθηκε το απαραίτητο ποσό, για την συντήρηση των τρούλων και την κτιριακή επανεθεμελίωση του συγκροτήματος.
Άγιος Βασίλειος, ο δια Χριστόν σαλός
Γεννημένος το 1454 σε μια ευλαβή οικογένεια του χωριού Yelokhovoe, ο Βασίλειος εργαζόταν ως μαθητευόμενος σε ένα τσαγκάρη. Από παιδικής ηλικίας αρνιόταν να θηλάσει τις Τετάρτες και Παρασκευές. Όλα έδειχναν πως ο Βασίλειος ήταν “σημείο του Θεού”, όμως κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει τα εξαιρετικά χαρίσματα που θα αποκτούσε, από την νεαρή κιόλας ηλικία.
Μια ήμερα στο υποδηματοποιείο που εργαζόταν ο Βασίλειος εμφανίστηκε ένας πλούσιος. Ήθελε ένα ζευγάρι μπότες όπως έλεγε, αρκετά γερές και ανθεκτικές. Ο νεαρός μαθητευόμενος δεν απάντησε, αλλά αρκέστηκε σε ένα μειδίαμα. Μετά την αναχώρηση του πελάτη, το αφεντικό του φανερά ενοχλημένο τον ρώτησε για ποιο λόγο γελούσε. Ο Βασίλειος του απάντησε πως ο πλούσιος άνδρας δεν θα προλάβει να φορέσει τα καινούργια του παπούτσια γιατί σύντομα θα πεθάνει. Όπως και έγινε…
Από νωρίς λοιπόν, το χάρισμα του να προβλέπει το μέλλον γίνεται γνωστό και στην ηλικία των 16 ετών, εγκαταλείπει την Μόσχα. Από τότε υποκρινόταν τον σαλό, αφού περπατούσε στους δρόμους ξυπόλυτος και δίδασκε με κάθε τρόπο στους Μοσχοβίτες την ευσέβεια. Αν και πολλές φορές αποτέλεσε αντικείμενο κοροϊδίας και ξυλοδαρμού εξαιτίας αυτού του κηρύγματος του, η μοίρα του άλλαξε το 1547, όταν προείδε την πυρκαγιά της Μόσχας και με τις προσευχές του απέτρεψε την καταστροφή ολόκληρης της πόλης. Στον θάνατο του Βασιλείου, στην ηλικία των 88 ετών, ο ίδιος ο Ιβάν ο τρομερός κουβάλησε το σκήνωμα του μέχρι τον καθεδρικό ναό για την ταφή. Αγιοποιήθηκε το 1579.
Ο Καθεδρικός ναός
Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Βασιλείου συνίσταται από 8 παρεκκλήσια αφιερωμένα σε διαφορετικούς αγίους. Το καθένα από αυτά -με εξαίρεση την κεντρική εκκλησία της Αγίας Σκέπης- συμβολίζει τις 8 επιθέσεις κατά του Καζάν και στην κορυφή τους περιλαμβάνουν ένα πολύχρωμο τρούλο.
Όλοι οι ναοί είναι μοναδικά διακοσμημένοι και, αν και ανισομεγέθεις, παρουσιάζουν στο σύνολο τους μια σχεδιαστική ισορροπία. Το κτιριακό συγκρότημα είναι φτιαγμένο έτσι ώστε να είναι θεατό από κάθε οπτική γωνία εξ ου και η απουσία μιας κύρια πρόσοψης. Κοιτώντας το κτίριο πανοραμικά, θα δείτε πως οι 8 εκκλησίες σχηματίζουν ένα 8γωνο αστέρι. Οι 4 μεγαλύτεροι τρούλοι σχηματίζουν τις καταλήξεις ενός φανταστικού σταυρού, με το κεντρικό ναό στη μέση και τις μικρότερες εκκλησίες να βρίσκονται ανάμεσα τους.
Μετά από μια καταστροφική πυρκαγιά που συνέβη το 1583, οι λευκοί τρούλοι αντικαταστάθηκαν με τους σημερινούς σε σχήμα κρεμμυδιού, τρούλους. Ήταν αρκετά αργότερα, το 1670, όταν οι τρούλου βάφτηκαν με τόσα πολλά χρώματα. Μέχρι τότε ολόκληρος ο καθεδρικός ναός του Αγ. Βασιλείου ήταν λευκός και οι τρούλοι βαμμένοι στο χρυσό χρώμα.
Εσωτερικό του Ναού
Το εσωτερικό του ναού είναι διακοσμημένο από γεωμετρικά μοτίβα και σχέδια με άνθη, τα οποία εκτείνονται από το ένα παρεκκλήσι ως το άλλο. Η μετακίνηση μεταξύ των επιπέδων γίνεται μέσω στενών σκάλων, των οποίων οι αψίδες είναι τόσο χαμηλές να αναγκάζουν τον κάθε προσκυνητή να σκύψει με ταπείνωση. Το γνωστότερο και πιο σημαντικό παρεκκλήσι είναι αυτό του Αγ. Βασιλείου, το οποίο προστέθηκε το 1588 στην βορειοανατολική πλευρά του κτιρίου κατόπιν εντολής του Τσάρου Φιοντόρ.
Το νέο αυτό παρεκκλήσι, φημιουργήθηκε με σκοπό να στεγάσει τα λείψανα του Αγίου Βασιλείου, τα οποία μέχρι και σήμερα φυλάσσονται σε μια πολυτελή, ασημένια λειψανοθήκη. Ο τρούλος του παρεκκλησίου αν και μικρός εντυπωσιάζει -κυριαρχεί το πράσινο και κίτρινο χρώμα, ενώ διάσπαρτες πορτοκαλί πυραμίδες το στολίζουν. Η πρόσβαση στο παρεκκλήσι γίνεται μέσω μιας αφανούς, σχεδόν “κρυμμένης σκάλας” που βρίσκεται δίπλα στα εκδοτήρια των εισιτηρίων.
Κομψά Παρεκκλήσια
Ο Καθεδρικός ναός του Αγίου Βασιλείου αποτελείται από συνολικά 8 παρεκκλήσια και τον κεντρικό ναό της Αγίας Σκέπης.
Πολύ κοντά στην κεντρική είσοδο βρίσκεται το παρεκκλήσι των Τριών Πατριαρχών και του Αγίου Βασιλείου, όπου και βρίσκονται τα λείψανα του Αγίου. Περιμετρικά θα βρείτε το παρεκκλήσι του Αγίου Βαρλαάμ, του Αρχιεπισκόπου Γρηγορίου και του Αγίου Νικολάου, στο οποίο φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα του Αγ. Νικολάου του Βελικορέτσκυ. Άλλα παρεκκλήσια είναι αυτό της Αγίας Τριάδος, του Αγ. Κυπριανού και της “Εισόδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα”.
Ειδικότερα στο τελευταίο υπήρχε η πολύ όμορφη παράδοση, κατά την οποία ο Πατριάρχης την Κυριακή των Βαΐων μετέβαινε από το Κρεμλίνο στον καθεδρικό ναό του Αγίου Βασιλείου, απάνω σε ένα άλογο. Αλλά για να συμβαδίζει στο πνεύμα των ημερών, το άλογο είχε την ανάλογη… “ενδυμασία” ώστε να μοιάζει με γαϊδουράκι!
Όλα τα παρεκκλήσια γιορτάζουν σύμφωνα με τις ημερομηνίες επίθεσης του Ιβάν του Τρομερού έναντι της πόλης του Καζάν… Για παράδειγμα το παρεκκλήσιο του Αγ. Κυπριανού γιορτάζει στις 2 Νοεμβρίου, ημέρα που έγινε και η τελευταία επίθεση.
Αντίγραφο του ναού
Η πόλη Jalainur βρίσκεται στη βορειοανατολική Μογγολία, σε απόσταση 3200 μίλιων δυτικά της Μόσχας και περίπου 700 μίλιων βόρεια του Πεκίνου. Εκεί κατασκευάστηκε ένα μοντέλο σε κλίμακα του καθεδρικού ναού, το οποίο όμως δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ ως εκκλησία. Ο φωτογράφος Davide Montoleone αποτύπωσε την περίεργη θέα του κτιρίου, το οποίο στεγάζει ένα παιδικό μουσείο επιστημών και πωλεί ψεύτικα απολιθώματα, κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης του το 2015. Ο ίδιος μας κάνει γνωστό, ότι οι όμορφοι πυργίσκοι και θόλοι είναι στην πραγματικότητα απλά ένα κέλυφος και όπως τα απολιθώματα, δεν είναι πραγματικοί. Το αντίγραφο του ναού εδώ
Το Άγαλμα του Μίνιν & Ποζάρσκυ
Έξω ακριβώς από τον Άγιο Βασίλειο υπάρχει ένα άγαλμα που εντυπωσιάζει! Είναι το Άγαλμα του Μίνιν και Ποζάρσκυ, του Πρίγκηπα και του….χασάπη, που ένωσαν τις δυνάμεις τους και δημιούργησαν ένα εθελοντικό στρατό για να αμυνθούν στις επεκτατικές τάσεις της Πολωνίας. Πράγματι, το 1612 η δύναμη των Πολωνών, αποσύρθηκε από την πόλη του Κρεμλίνου. 200 χρόνια αργότερα και στον απόηχο της μεγάλης νίκης έναντι της Γαλλίας του στρατηγού Ναπολέοντα, το άγαλμα του Μίνιν και Ποζάρσκι στήθηκε στο κέντρο της Κόκκινης Πλατείας (1818) ως σύμβολο ενότητας και δύναμης. Όμως το 1938 -εποχή της Σταλινικής εξουσίας- το άγαλμα θεωρήθηκε ότι “εμποδίζε” τις μεγαλειώδεις παρελάσεις του Κόκκινου Στρατού και μετακινήθηκε μπροστά τον ναό του Αγίου Βασιλείου, όπου βρίσκεται έως σήμερα.
Η Κόκκινη Πλατεία
Η μεγάλη ανοιχτή πλατεία και η περιοχή της αγοράς στη Μόσχα, υπήρξε το γεωγραφικό και αντιπροσωπευτικό κέντρο της Ρωσίας από τον 15ο αιώνα. Η πλατεία που ονομάζεται Krasnaya Ploschad στα ρωσικά, εκτείνεται σε 800.000 τετραγωνικά πόδια και φιλοξενεί στο δυτικό της άκρο, το ιστορικό φρούριο και το κυβερνητικό κτίριο που είναι γνωστά ως Κρεμλίνο. Αρκετοί όμορφοι καθεδρικοί ναοί, συμπεριλαμβανομένου του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου, βρίσκονται στην πλατεία του Καθεδρικού ναού και στο νότιο άκρο βρίσκεται ο Άγιος Βασίλειος. Άλλα ιστορικά κτίρια και μνημεία στην Κόκκινη Πλατεία είναι το Κρατικό Ιστορικό Μουσείο, μια λευκή πέτρινη πλατφόρμα μήκους 13 μέτρων με το όνομα Lobnoye Mesto και ο τάφος του Λένιν.
Χρήσιμες Συμβουλές.
Πριν από το ταξίδι σας στην Ρωσία το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να λάβετε σοβαρά υπ’ όψιν σας είναι ο καιρός. Μπορεί να σας φανεί απίστευτο αλλά η Ρωσία έχει και αυτή τα καλοκαίρια της…Θα τα συναντήσετε μεταξύ Μάιου και Σεπτέμβρη όπου η θερμοκρασία κυμαίνεται από τους 20-25°C. Αλλά αν πραγματικά θέλετε να ζήσετε την γραφική και πανέμορφη Ρωσία στο μεγαλείο της, τότε σας προτείνουμε να την επισκεφτείτε τον χειμώνα. Ένα γνωμικό των κατοίκων της Σιβηρίας είναι και το παρακάτω: “Σιβηριανός δεν είναι αυτός που δεν φοβάται το κρύο αλλά αυτός, που ντύνεται σωστά.” Επομένως φροντίστε να προμηθευτείτε ότι πιο ζεστό για να αντιμετωπίσετε το κρύο της Βόρειας Ευρασίας.
Όσον αφορά τις συναλλαγές σας το επίσημο νόμισμα της Ρωσίας είναι το Ρούβλι. Φροντίστε για την διευκόλυνση σας να αλλάξετε το συνάλλαγμα σας σε μερικές από τις παρακάτω τράπεζες: Sberbank, Alfa Bank, Bank of Moscow. Οι πιστωτικές επίσης κάρτες χρησιμοποιούνται ευρέως σε πολλά από τα καταστήματα, restaurant και cafe της Ρωσίας. Επομένως από αυτή την άποψη, μπορείτε να έχετε το κεφάλι σας ήσυχο.
Γαστρονομία & άλλα
Τα τοπικά γεύματα περιλαμβάνουν πολλές σούπες και φυσικά ζεστές! Προτιμώνται οι σαλάτες με αρκετή μαγιονέζα και οπωσδήποτε το κάθε πιάτο συνοδεύεται και από μια φέτα (το λιγότερο) ψωμί. Όσο για τσάι δεν γίνεται λόγος, αφού το minimum για ένα τοπικό κάτοικο ξεκινά από τις 6 κούπες την ημέρα! Και φυσικά να μην ξεχάσουμε να αναφέρουμε το εθνικό ποτό της χώρας που είναι η βότκα. Αρκετοί τόνοι βότκας παράγονται κάθε χρόνο στη Ρωσία, με μια μεγάλη ποσότητα να εξάγεται ετησίως σε πολλά από τα κράτη της Ευρωπαικής ένωσης…
Αν μπείτε σε έναν καινούργιο χώρο και θέλετε φιλικά να χαιρετίσετε τους γύρω σας, μπορείτε να πείτε -Πριβγιέτ! Είναι το αντίστοιχο “γειά σας” στα Ρώσικα. Άλλες λέξεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε είναι το παζχαλούστα – παρακαλώ, ιζβινίτ – συγχωρέστε με, πάκα – αντίο και φυσικά το πολύ γνωστό μας σπασίμπα – “ευχαριστώ”
Για περισσότερες ιδέες μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στα προσκυνηματικά μας ταξίδια για Ρωσία ή να έρθετε σε επικοινωνία μαζί μας για οποιοδήποτε απορία.
Πάκα!
