Χριστούγεννα στην Βηθλεέμ: Οι 7 Λόγοι που την Αγαπήσαμε

Σπήλαιο της Γεννήσεως. Βηθλεέμ

Διάβασε τους λόγους που θα σε κάνουν να επισκεφτείς την βιβλική Βηθλεέμ -την πόλη όπου τα Χριστούγεννα δεν τελειώνουν ποτέ!

Είναι πάντα Χριστούγεννα στην Βηθλεέμ. Το να τραγουδήσεις το «Άγια Νύχτα» ή τα Κάλαντα τον Αύγουστο, ακούγεται παράξενο για οποιοδήποτε άλλο μέρος του κόσμου, εκτός από εδώ. Στην Βηθλεέμ ανακαλούμε ένα από τα μεγαλύτερα θαύματα όλων των εποχών -ο αιώνιος Θεός γεννήθηκε ως Βρέφος. Η Παρθένος Μαρία και ο Μνήστορας Ιωσήφ σπαργάνωσαν τον Ιησού μέσα σε ένα στάβλο. Και οι Άγγελοι άρχισαν την δικιά τους υμνωδία, η οποία επαναλαμβάνετε κάθε 25 του Δεκέμβρη: «Δόξα εν Υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη, εν ανθρώποις ευδοκία….!»

Βηθλεέμ του Σήμερα

Τοποθετημένη σε έναν λόφο στην έρημο της Ιουδαίας, η Βηθλεέμ σύμφωνα με την βιβλική παράδοση είναι η πατρίδα του Προφήτη Δαυίδ ο οποίος παρότι βοσκός, απέκτησε το αξίωμα του Βασιλιά. Μα πάνω από όλα αποτελεί την γενέτειρα του Σωτήρος Χριστού, και ένα σημαντικό προσκύνημα από τον καιρό της κατασκευής της Βασιλικής της Γεννήσεως τον 4ο αιώνα μ.Χ.

Η πόλη της Βηθλεέμ
Πανοραμικά η Βηθλεέμ.

Η Βηθλεέμ είναι πλήρης σε σχολεία, εστιατόρια και αγορές -στοιχεία που πρέπει να περιλαμβάνει μια κατοικήσιμη πόλη. Η διαμονή γίνεται σε μερικά από τα καλύτερα ξενοδοχεία των Ιεροσολύμων ενώ δεν λείπουν τα μικρά, γουστόζικα café. Οι φούρνοι είναι το highlight της πόλης όπου μπορεί κανείς να προμηθευτεί ένα τοπικό έδεσμα με το όνομα kaik. Πρόκειται για μια φρέσκια πίτα, τυλιγμένη σε οβάλ σχήμα, πασπαλισμένη κατά μήκος με σουσάμι. Βλέπετε το όνομα Βηθλεέμ μεταφράζεται σε «Οίκος του Άρτου»…Και ποια καλύτερη απόδειξη θα υπήρχε για αυτό παρά από τα παραδοσιακά αρτοποιεία της πόλης που βρίσκονται διάσπαρτα παντού;

Η Νοσταλγία του Προφήτη Δαυίδ

Επομένως η «μικρή πόλη» της Βηθλεέμ τελικά δεν είναι και τόσο μικρή, η οποία με τις γειτονικές πόλεις Beit Jala στα δυτικά και Beit Sahour στα ανατολικά σχηματίζει το λεγόμενο «Χριστιανικό τρίγωνο».

Η ιστορία της ξεκινά από πολύ νωρίς με την πρώτη αναφορά να εντοπίζεται στην Παλαιά Διαθήκη. Σύμφωνα λοιπόν με το βιβλίο του Σαμουήλ, ο Βασιλιάς της Ιερουσαλήμ έστειλε επιστολή στον ηγεμόνα της Αιγύπτου ώστε να τον βοηθήσει με ενισχύσεις. Σκοπός του ήταν η επανάκτηση της Bit- Lahmi (όπως ονομαζόταν τότε η Βηθλεέμ), η οποία είχε εκπέσει από την δικαιοδοσία του.

Παρόλα αυτά η πρώτη ιστορική φυσιογνωμία με την οποία ταυτίστηκε η Βηθλεέμ ήταν αυτής, του Προφήτου Δαυίδ. Γεννήθηκε εδώ τον 14ο αιώνα π.Χ. από μια οικογένεια, η οποία κατοικούσε στην περιοχή του Εφραθά εδώ και αιώνες.

Άγαλμα του Προφήτη Δαυίδ στο Λόφο Σιών
Άγαλμα του Προφήτη στην Παλαιά Πόλη των Ιεροσολύμων © Djampa/CC BY-SA 4.0

Μετά την νίκη του Δαυίδ επί τον Γολιάθ ο φθόνος του Σαούλ ανάγκασε τον μελλοντικό Βασιλιά να ζήσει ως φυγάς στην έρημο. Τότε ήταν που βγήκε και από τα χείλη του Δαυίδ αυτή η κραυγή -η νοσταλγική κραυγή για την πατρίδα του, που αποτυπώθηκε ιδιαίτερα στα βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης και το Ψαλτήρι: « Τίς ποτιεῖ με ὕδωρ ἐκ τοῦ λάκκου τοῦ ἐν Βηθλεὲμ τοῦ ἐν τῇ πύλῃ;» (Σαμουήλ Β΄ 23: 15). Δηλαδή «Ποιος μπορεί να μου φέρει να πιω νερό από το φρέαρ, που βρίσκεται κοντά στην πύλη του τείχους της πόλεως Βηθλεέμ;»

Γέννηση του Μεσσία

Στους δυο αιώνες που θα ακολουθήσουν η Βηθλεέμ θα περάσει απαρατήρητη από τα περισσότερα ιστορικά κείμενα και τις Γραφές. Σιγά σιγά όμως Προφήτες άρχισαν να αναδεικνύονται στο μαστιζόμενο από λιμούς και πολέμους, Ισραήλ, οι οποίοι διακήρυτταν ένα αναπάντεχο, χαρμόσυνο γεγονός: τον ερχομό του Μεσσία! Και ήταν τότε που η μικρή και ταπεινή Βηθλεέμ βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο της Ιστορίας: « Καὶ σύ, Βηθλεέμ, οἶκος τοῦ Ἐφραθά, ὀλιγοστὸς εἶ τοῦ εἶναι ἐν χιλιάσιν Ἰούδα· ἐκ σοῦ μοι ἐξελεύσεται τοῦ εἶναι εἰς ἄρχοντα ἐν τῷ Ἰσραήλ, καὶ αἱ ἔξοδοι αὐτοῦ ἀπ᾿ ἀρχῆς ἐξ ἡμερῶν αἰῶνος.» Δηλαδή «  Και συ Βηθλεέμ, η άλλως λεγομένη και οίκος Εφραθά…από σένα θα προέλθει προς δόξα Μου ένας άντρας ο οποίος θα γίνει άρχοντας του Ισραηλιτικού λαού.» (Μιχ. 5:1)

Χριστούγεννα στην Βηθλεέμ
Χριστουγεννιάτικο Δέντρο στην Manger Sq. Βηθλεέμ © Ben & Gab/CC BY-SA 3.0

Αυτή η προφητεία βρήκε την εκπλήρωση της στο πρόσωπο της μικρής Μαριάμ: Σύντομα δέχτηκε τον Ευαγγελισμό από τον Αρχάγγελο Γαβριήλ και συναντήθηκε με την Αγία Ελισάβετ, η οποία προφητικά την αποκάλεσε «Μήτηρ Κυρίου». Όταν ήρθε η στιγμή της Κυήσεως, η μικρή Μαριάμ συνοδευόμενη από τον Μνήστορα Ιωσήφ περιήλθε στα μέρη της Βηθλεέμ όπου και γέννησε σε ένα μικρό στάβλο· άγγελοι ανεβοκατέβαιναν τότε τον ουρανό, ψάλλοντας το «Ωσαννά εν τοις υψίστοις…»

Αξιοθέατα της Βηθλεέμ

Το χαρμόσυνο μήνυμα της Ενανθρωπήσεως του Χριστού, η Βηθλεέμ σήμερα μεταδίδει σε όλη την Οικουμένη με τα αξιοθέατα της, που χρονολογούνται από τα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης. Οι Δεξαμενές του Σολομώντα, η Βασιλική της Γεννήσεως και το Σπήλαιο του Γάλακτος είναι μόνο μερικά από τα αξιοπρόσεκτα πράγματα, που πρέπει κανείς να δει στην Βηθλεέμ. Παράλληλα οι εορτασίες του ερχομού του Μεσσία δεν έχουν τέλος…Τρία διαφορετικά δόγματα γιορτάζουν την Γέννηση του Χριστού με λιτανείες, ισχυρές κωδωνοκρουσίες και αθρόα προσέλευση πιστών. Πρώτα οι Ρωμαιοκαθολικοί, οι οποίοι γιορτάζουν στις 25 Δεκέμβρη -ημερομηνία που όλοι γνωρίζουμε ως κύρια των Χριστουγέννων.

Ελληνορθόδοξοι γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στη Βηθλεέμ
Εορτασίες των Ορθοδόξων © Government Press Office (Israel)/CC BY-SA 3.0

Οι Ελληνορθόδοξοι γιορτάζουν αργότερα και με διαφορά 13 ημερών. Η ακολουθία πραγματοποιείται σύμφωνα με την διάταξη του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και το Παλαιό Ημερολόγιο. Από την άλλη οι Αρμένιοι αργούν πολύ για τα Χριστούγεννα τους. Στις 18 του Γενάρη θα ψάλλουν και αυτοί το δικό τους «Χριστός Γεννάται Δοξάσατε…»

Σε αυτή λοιπόν την πολυπολιτισμική πόλη, εκεί που συναντώνται τα τόσα διαφορετικά δόγματα, παράλληλα υπάρχει και μια θαυμαστή αρμονία. Τα Χριστούγεννα είναι Χριστούγεννα και όλοι αισθάνονται μια ιδιαίτερη χαρά στην ψυχή τους…Το ίδιο συμβαίνει και με τους χιλιάδες επισκέπτες που κατακλύζουν εκείνες τις ημέρες την πόλη. Όπου και να κοιτάξουν Χριστουγεννιάτικα Δέντρα, λαμπιόνια και χίλιοι δυο στολισμοί ενισχύουν το μήνυμα των Χριστουγέννων. Παράλληλα επισκέπτονται τα αρχαία αξιοθέατα της Βηθλεέμ…Ποια είναι αυτά; Εμείς επιλέξαμε τα 7 πιο σημαντικά από αυτά και σας τα παρουσιάζουμε αμέσως!

1. Βασιλική της Γεννήσεως

Η Βασιλική της Γεννήσεως είναι το παλαιότερο και σημαντικότερο αξιοθέατο της Βηθλεέμ που σχετίζεται με την Γέννηση του Χριστού. Μετά την προσκύνηση των Τριών Μάγων, την Φυγή στην Αίγυπτο της Αγίας Οικογένειας και την Σφαγή των 144.000 νηπίων αποδόθηκε μεγάλη λατρευτική αξία, στο Σπήλαιο της Γεννήσεως του Χριστού. Για την  περιοχή της Βηθλεέμ και των Ιεροσολύμων γενικότερα, ο τόπος αποτελούσε ένα σημαντικό προσκύνημα στο οποίο εξυμνούνταν το Θείο Βρέφος. Δεν ήταν όμως πάντοτε έτσι…

Σπήλαιο Γεννήσεως του Χριστού, Βηθλεέμ
Το Σπήλαιο της Γεννήσεως του Χριστού στην Βηθλεέμ © gpo1961/CC BY-SA 2.0

Ο Αυτοκράτορας Ανδριανός (135 μ.Χ.) είχε σαν στόχο να εξαλείψει την νέα αυτή θρησκεία των Χριστιανών, επαναφέροντας ξανά την ειδωλολατρεία. Για τον λόγο αυτό στο σημείο που γεννήθηκε ο Χριστός έστησε έναν ειδωλολατρικό ναό, αφιερωμένο στον Θεό Άδωνη. Ειρωνικά, αυτό βοήθησε στο να διατηρηθεί στις μνήμες το ακριβές σημείο του σπηλαίου μέχρι και τα χρόνια του Αυτοκράτορα Κωνσταντίνου, του επονομαζόμενου «Μέγα». Όταν η μητέρα του Αγία Ελένη περιήλθε στα μέρη των Αγίων Τόπων και έφτασε κάποτε στην Βηθλεέμ, έχτισε στον τόπο τον πρώτο ναό: την ξακουστή Βασιλική της Γεννήσεως.

Πως είναι σήμερα η Βασιλική της Γεννήσεως; Τι σημαίνει για την πόλη της Βηθλεέμ;

Διαβάστε παρακάτω!

Είσοδος και κυρίως Καθολικό

Η εκκλησία ανακαινίσθηκε πλήρως στα χρόνια του αυτοκράτορα Ιουστινιανού· παρεκκλήσια και άλλοι χώροι προστέθηκαν αργότερα, στα χρόνια της Λατινικής Σταυροφορίας. Οι αλλαγές ανά τους αιώνες είναι εμφανείς -αλλαγές που συμβάδιζαν με το πολιτικό-ιστορικό κλίμα της εποχής. Για παράδειγμα η, κύρια είσοδος του ναού ήταν κάποτε υπερμεγέθης· όπως αρμόζει σε έναν ιστορικό Βυζαντινό ναό (ακόμη είναι εμφανής η πρώτη καμαρωτή είσοδος). Σήμερα όμως εμφανίζεται τόσο χαμηλή, ώστε ο καθένας πρέπει να σκύψει για να εισέλθει. Δεν θα φανεί παράδοξο αν αναφέρουμε ότι είναι γνωστή ως η «Πόρτα της Ταπεινώσεως». Ποιος όμως ο λόγος για αυτή την αλλαγή;

Πόρτα της Ταπείνωσης - Βασιλική της Γεννήσεως, Βηθλεέμ
Η Πόρτα της Ταπείνωσης © Dan/CC BY-SA 2.0

Ήταν οι Σταυροφόροι και οι Οθωμανοί κατακτητές, οι οποίοι εισερχόντουσαν έφιπποι στην εκκλησία με τα άλογα τους -κάτι που αποτελούσε μεγάλη ασέβεια για τον ναό. Έτσι από τον 12ο αιώνα άρχισε η ανακατασκευή της θύρας της εκκλησίας.

Επίσης ο διάδρομος της εκκλησίας πίσω από την πόρτα οδηγεί στο κυρίως Καθολικό. Εκεί τελείται η Θεία Λειτουργία ενώ οι πιστοί μοιρασμένοι στα δυο κλίτη του ναού, συμμετέχουν με τον δικό τους τρόπο στην ακολουθία. Τριγύρω, χρυσαφί κολώνες κατασκευασμένες με πέτρα από λατομεία της περιοχής είναι διακοσμημένες με Αγίους. Αρκετά μωσαϊκά στους τοίχους και κάτω από το έδαφος, ανακαλύφτηκαν πρόσφατα και μάλιστα προέρχονται από την αρχική Βασιλική του Κωνσταντίνου (4ος αιώνας).

Βασιλική της Γεννήσεως, Βηθλεέμ
Το Καθολικό του ναού © Dan/CC BY-SA 2.0
Το Βαπτιστήριο του Ιουστινιανού

Το οκτάγωνο μαρμάρινο συντριβάνι που κοσμεί τον χώρο, έχει σχήμα τριφυλλιού και αποτελούσε μέρος της εκκλησίας του Ιουστινιανού (6ος αιώνας). Μια ανάγλυφη επιγραφή αναγράφει: «Εις μνημόσυνο, ανάπαυση και άφεση των αμαρτιών αυτών, των οποίων τα ονόματα γνωρίζει μόνο ο Κύριος». Αρχικός του σκοπός ήταν η Βάπτιση των Κατηχουμένων για αυτό και ήταν τοποθετημένο πλησίον της Αγίας Τραπέζης.

Το Βαπτιστήριο του Ιουστινιανού εντός του ναού
Το Βαπτιστήριο του Ιουστινιανού © James Emery/CC BY-SA 2.0

Σήμερα το Βαπτιστήριο – συντριβάνι είναι κρυμμένο πίσω από μερικές μεγάλες κολόνες, στην δυτική πλευρά της Εκκλησίας, και δυστυχώς πολύ αποχωρούν χωρίς να δουν ένα από τα αρχαιότερα κειμήλια της Βηθλεέμ. Μετακινήθηκε εκεί κατά την διάρκεια ανακαινίσεων, την περίοδο της Σταυροφορίας…

Πρόσφατα οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια οκτάγωνη δομή, ακριβώς των ιδίων διαστάσεων πάνω από μια δεξαμενή η οποία προμήθευε με το απαιτούμενο νερό τον ναό. Την περίοδο που το Βαπτιστήριο μετακινήθηκε, η δεξαμενή αυτή έγινε το επίκεντρο διάφορων θρύλων: αυτό ήταν το πηγάδι που έπεσε το Άστρο των Τριών Μάγων, το πηγάδι που οι Μάγοι πότιζαν τα ζώα τους και το πηγάδι που ο προφήτης Δαυίδ με τόσο πόθο αναζητούσε στους ψαλμούς του!

Αγιογραφίες του Ναού

Τριάντα από τις 44 κολώνες του Καθολικού περιέχουν εικόνες Αγίων, με Περσικές και άλλες παραδοσιακές ενδυμασίες τις εποχής. Αν και ο φωτισμός και το πέρασμα του χρόνου, έχουν κάνει ένα μεγάλο τμήμα των αγιογραφιών δυσδιάκριτο, αξίζει να περιηγηθείτε ανάμεσα από αυτές τις κολόνες και να ανακαλύψετε ένα μεγάλο μέρος της κουλτούρας του Μεσαίωνα. Ένα μεγάλο τμήμα αυτών των κολόνων προέρχονται από την αρχική Βασιλική της Γεννήσεως (4ος αιώνας) και είναι φτιαγμένες με ασβεστόλιθο. Μάλιστα, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, ανακαλύφτηκαν στο δάπεδο του ναού μωσαικά από την εποχή του Ιουστινιανού (4ος αιώνας). Η φωτογραφία που ακολουθεί είναι από τις ανασκαφές.

Ανακάλυψη του μωσαϊκού στο δάπεδο της Εκκλησίας
Οι εργασίες «αποκάλυψης» του αρχαίου μωσαϊκού © Library of Congress

Τα ψηφιδωτά στους τοίχους και κατά μέρη του ναού, προέρχονται από την τετραετή ανακαίνιση των Σταυροφόρων (1165-1169). Ειδικότερα η δυτική πλευρά είναι καλυμμένη με αρκετούς Προφήτες από την Παλαιά Διαθήκη με περγαμηνές στα χέρια τους…Όλες καταπιάνονται με το θέμα της Γεννήσεως του Μεσσία και την λύτρωση του λαού Ισραήλ. Κάθε προφήτης αποτελεί και ένα παρακλάδι του «Δέντρου του Ιεσσαί» -μιας παράστασης αρκετά διαδεδομένης στην Ελλάδα σε εικόνες της Θεομήτορος. Στο νότιο τοίχος, το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνουν τοιχογραφίες με τις έξι Οικουμενικές Συνόδους και τις αποφάσεις που αυτές έλαβαν, για το κοινό όφελος της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

Ψηφιδωτό εντός της Βασιλικής της Γεννήσεως
Η Σύνοδος της Σαρδικής © Immanuel Giel/CC BY-SA 4.0

Για παράδειγμα η Σύνοδος της Αντιόχειας με τους 33 Επισκόπους που αποκήρυξε την πλάνη πως ο Ιησούς ήταν μόνο άνθρωπος· οι πασίγνωστες Σύνοδοι της Εφέσου (431) και της Νίκαιας (325) με το περίφημο Διάταγμα της Ανεξιθρησκείας. Χαμηλά στο ίδιο τείχος, απεικονίζεται η Γενεαλογία του Ιησού όπως αυτή αναφέρεται στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον (1:1 -16). Στο πάνω μέρος και των δύο κλιτών απεικονίζονται άγγελοι· το όνομα «Basilius Pictor» που αναγράφεται ανάμεσά τους, αποκαλύπτει την Ιταλική καταγωγή του καλλιτέχνη.

2. Σπήλαιο της Γεννήσεως

Το Σπήλαιο της Γεννήσεως στην Βηθλεέμ είναι ένα από τα σημαντικότερα προσκυνήματα των Αγίων Τόπων. Για να το δείτε ακολουθήστε τα σκαλοπάτια στα δεξιά του ιερού της Αγίας Αικατερίνης. Μόλις τα κατεβείτε ένα ασημένιο άστρο με 14 ακτίνες (το οποίο συμβολίζει τις 14 γενεές του Χριστού) θα σας υποδεχτεί…Πράγματι, αυτός είναι ο τόπος της Γέννησης του Χριστού και το Άστρο αποκαλύπτει το ακριβές σημείο! Η επιγραφή στα Λατινικά αναγράφει «Hic de Virgine Maria Jesus Christus natus est» -εδώ γεννήθηκε ο Χριστός από την Αειπάρθενο Μαρία, ενώ τα 15 υπέροχα καντήλια που φωτίζουν στο σημείο ανήκουν στους Ελληνορθόδοξους (6), τους Αρμένιους (5) και τους Ρωμαιοκαθολικούς (4).

Σπήλαιο της Γεννήσεως, Βηθλεέμ
Το Άστρο δείχνει το ακριβές σημείο που γεννήθηκε ο Μεσσίας

Στην απέναντι πλευρά διακρίνονται 3 λαξευτά σκαλοπάτια. Αυτά οδηγούν στο Παρεκκλήσιο της Φάτνης, τον χώρο όπου τέθηκε το Θείο Βρέφος! Εξάλλου, ο πίνακας που απεικονίζει την Γέννηση του Σωτήρος στα δεξιά του Παρεκκλησίου θα σκορπίσει την οποιοδήποτε απορία σου. Το μικρό παρεκκλήσιο της Προσκύνησης των Τριών Μάγων λέγεται πως χτίστηκε στο σημείο όπου οι Μάγοι προσκύνησαν τον Χριστό (Κατά Ματθαίον 2:11).

Επίσκεψη καθημερινά μεταξύ 8–11.45 π.μ. & 2–5 μ.μ.

3. Εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης

Μια μικρή πόρτα στον βόρειο τοίχο της Βασιλικής οδηγεί στον Ρωμαιοκαθολικό ναό της Αγίας Αικατερίνης. Στο προαύλιο χώρο, κεντρική θέση έχει το άγαλμα του Αγίου Ιερωνύμου ο οποίος τιμάται από κοινού στην Ορθόδοξη και Καθολική Εκκλησία. Το έργο του  «Latin Vulgate» αφορά την μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης στα Λατινικά και χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης στην Δυτική Εκκλησία. Παρόλα αυτά η διδασκαλία του είναι εφάμιλλη αυτής, των Καππαδόκων Πατέρων και των μεγάλων Πατέρων της Αρχαίας Εκκλησίας.

Το άγαλμα του Αγίου Ιερώνυμου στο Ναό της Αγίας Αικατερίνης
Άποψη του ναού με το άγαλμα του Αγ. Ιερωνύμου © Bashar Nayfeh/CC BY-SA 4.0

Από τον εσωτερικό χώρο της εκκλησίας μερικά λίθινα σκαλοπάτια οδηγούν σε ένα σύμπλεγμα από σπήλαια και κατακόμβες με κατάληξη το Σπήλαιο της Γεννήσεως. Εκεί, ένα μικρό παρεκκλήσι είναι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωσήφ στο σημείο όπου σε ενύπνιο είδε Άγγελο Κυρίου. Σύμφωνα με τις γραφές, από εκεί ξεκίνησε η Φυγή στην Αίγυπτο. Το διπλανό παρεκκλήσι είναι αφιερωμένο στην Σφαγή των νηπίων από τον Ηρώδη (Ματθ. 3:16).

4. Σπήλαιο του Γάλακτος

Το Σπήλαιο του Γάλακτος (Chapel of the Milk Grotto) αυτό λέγεται πως ήταν το καταφύγιο της Αγίας Οικογένειας την περίοδο που έφυγε στην Αίγυπτο. Ο τόπος ανήκει στην εκκλησία των Φραγκισκανών και βρίσκεται μόλις μερικά μέτρα από την Manger Square. Σύμφωνα με την παράδοση όταν η Παναγία θήλαζε τον Ιησού μια σταγόνα γάλα έπεσε στο έδαφος, μετατρέποντας το χώμα σε λευκό. Το σπήλαιο σήμερα τιμάται από κοινού μεταξύ Μουσουλμάνων και Καθολικών, οι οποίοι συχνά παίρνουν λίγο από το χώμα της Σπηλιάς για να βρουν γιατρειά σε προβλήματα θηλασμού ή γονιμότητας.

Σπήλαιο του Γάλακτος, Βηθλεέμ
Εσωτερικά, το Φραγκισκανικό παρεκκλήσι © Nevborg/CC BY-SA 4.0

Στον δρόμο προς τα εκεί, η Milk Grotto Street είναι γεμάτη καταστήματα με σκαλιστές παραστάσεις από ξύλο ελιάς και μαργαρρόριζα, για τα οποία φημίζεται η Βηθλεέμ. Είναι ο πλέον κατάλληλος τόπος για την αγορά ενός χειροποίητου σουβενίρ από τους Αγίους Τόπους!

5. Μουσείο Λαογραφίας της Παλαιάς Βηθλεέμ

Περίπου 100 μ. από την Manger Square, το Μουσείο της Βηθλεέμ  ιδρύθηκε το 1971 από τον Σύνδεσμο Γυναικών της Αραβίας.

Σε ένα από τα δωμάτια βρίσκονται εκτεθειμένες παραδοσιακές στολές και ασημικά, τα οποία κάποτε αποτελούσαν την περιουσία μιας τυπικής Παλαιστίνιας οικογένειας. Στο σαλόνι του σπιτιού υπάρχει το παραδοσιακό ντιβάνι της Μέσης Ανατολής ενώ ο χώρος είναι διακοσμημένος με κιλίμια, μουσικά Ανατολίτικα όργανα όπως το Sitar και παλαιά λυχνάρια.

Παράπλευρα τμήματα της κουζίνας είναι επενδυμένα με ξύλο και μπρούντζο ενώ η εσωτερική διακόσμηση αποτελείται από κεραμικά, παλαιά χάλκινα σκεύη και έναν φούρνο.

Οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την ξενάγηση στα Αγγλικά ενώ σε μια μικρή έκθεση στον πάνω όροφο, μπορεί κανείς να αγοράσει παραδοσιακά εργόχειρα από τους ντόπιους.

Κατασκευή έργων με μαργαρρόριζα στην Βηθλεέμ
Ντόπιοι επί το έργο!

Όπως προαναφέραμε, η περιοχή της Βηθλεέμ περιλαμβάνει καταστήματα όπου πωλούνται σκαλιστές παραστάσεις από ξύλο ελιάς. Πολλά από αυτά τα καταστήματα βρίσκονται διάσπαρτα της Milk Grotto Str. Αν συναντήσετε τους τεχνίτες, θα βρείτε ανθρώπους πρόθυμους να μοιραστούν τα μυστικά της τέχνης τους, να επιδείξουν τα εργαλεία τους. Η κεντρική αγορά βρίσκεται στα δυτικά της Manger Square (μεταξύ των οδών Paul VI και Najareh). Εκεί στα τέλη του Οκτωβρίου πραγματοποιείτε το Φεστιβάλ Συλλογής Ελιάς, όπου μπορείτε να βρείτε αγρότες να πουλούν ελιές, λάδι και άλλα αγροτικά προϊόντα…

(Καθημερινά Δευτέρα έως Σάββατο 8 π.μ. – 1 μ.μ. & 2 μ.μ. – 5 μ.μ.).

6. Palestinian Heritage Center

Ο κος Maha Saca, ιδιοκτήτης του Κέντρου Παλαιστίνιας Κληρονομιάς (κοντά στο Paradise Hotel της Βηθλεέμ), συλλέγει παραδοσιακές στολές και κειμήλια της Παλαιστίνης για πολλά χρόνια.

Παλαιστίνια γυναίκα με παραδοσιακή στολή
Γυναίκα της Ραμάλα με παραδοσιακή στολή © Library of Congress

Στο Μουσείο θα δείτε ανδρικές στολές και πανέμορφες κεντητές στολές που φορούσαν οι ντόπιες γυναίκες. Κάθε χωριό έχει τα δικά του μοτίβα και σχέδια, καθώς και την δικιά του διακριτική ενδυμασία. Για παράδειγμα οι παντρεμένες γυναίκες της Βηθλεέμ, φορούσαν ένα ψηλό καπέλο με το όνομα sbatweh (σπάτγιεχ) το οποίο ήταν διακοσμημένο με χρυσά νομίσματα και ένα λευκό μαντήλι.

7. Τι άλλο να δεις στην Βηθλεέμ

Το Πηγάδι του Βασιλιά Δαυίδ

Το Πηγάδι του Βασιλιά Δαυίδ (αραβ. Biyar Daoud) βρίσκεται στην οδό King David. Αποτελείται από τρεις μεγάλες δεξαμενές λαξευμένες στον βράχο, νότια της Βηθλεέμ, στην περιοχή Ras Eftais.

Πιστεύεται ότι το παρακείμενο εκκλησάκι του Αγίου Δαυίδ, ήταν ο τόπος ταφής του Προφήτη. Οι δεξαμενές ανακαλύφτηκαν το 1895. Παράλληλα οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν υπολείμματα μωσαϊκού δαπέδου μιας Βυζαντινής εκκλησίας και ένα κοιμητήριο του 5ου – 6ου αιώνα.

Δεξαμενές του Σολομώντα (Solomon’s Pools)

Οι Δεξαμενές του Σολομώντα (αραβ برك سليمان‎, Burak Suleīmān) εντοπίζονται νοτιοδυτικά της Βηθλεέμ, στην Δυτική Όχθη, στον δρόμο για την Χεβρόν. Αποτελούνται από τρεις μεγάλες δεξαμενές η καθεμία σε 6 μέτρα απόσταση από την άλλη. Όλες τους αποτελούν μέρος ενός αρχαίου υδρευτικού συστήματος το οποίο χρονολογείται από το 30 π.Χ. Το σύστημα προμήθευε με νερό την Ιερουσαλήμ και τον Δεύτερο Ναό, καθώς και το αρχαίο φρούριο της Παλαιστίνης Ηρώδειο.

Οι Δεξαμενές του Σολομώντα από ψηλά
Σπάνια φωτογραφία με τις Δεξαμενές του Σολομώντα © Library of Congress

Οι δεξαμενές έλαβαν το όνομα τους από τον βιβλικό Βασιλιά Σολομώντα. Όπως αναφέρεται στην Γραφή « ἐποίησά μοι κολυμβήθρας ὑδάτων τοῦ ποτίσαι ἀπ᾿ αὐτῶν δρυμὸν βλαστῶντα ξύλα» (Εκκλ. 2:6). Σύμφωνα με τον θρύλο οι δεξαμενές κατασκευάστηκαν για τις συζύγους του σοφού Βασιλιά, ώστε να κάνουν μπάνιο στα νερά τους. Σήμερα οι δεξαμενές φτάνουν μόνο μέχρι την Βηθλεέμ!

BONUS: Χριστουγεννιάτικα γλυκά

Ghraybeh, τα Χριστουγεννιάτικα μπισκότα της Βηθλεέμ
Ghraybeh, μια από τις τοπικές λιχουδιές © Anas Alsaidy/CC BY-SA 2.0

Ένας από τους καλύτερους τρόπους να γιορτάσετε τα Χριστούγεννα στη Βηθλεέμ είναι να απολαύσετε μερικές από τις εποχιακές λιχουδιές. Τέτοια εποχή σερβίρονται τα παραδοσιακά Χριστουγεννιάτικα γλυκά γνωστά ως Maamoul, ένα μπισκότο δηλαδή βουτύρου της Μέσης Ανατολής, με ζύμη σιμιγδαλιού. Τα μπισκότα αυτά περιλαμβάνουν γέμιση από χουρμάδες και φιστίκια ενώ εξωτερικά πασπαλίζονται με ζάχαρη άχνη.

Υπάρχουν επίσης και τα Ghraybeh, μια ποικιλία από κουλουράκια που παρασκευάζονται επίσης από σιμιγδάλι, με φιστίκια και άνθη πορτοκαλιού. Αυτά τα γλυκά μπισκότα ζευγαρώνουν τέλεια με τον παραδοσιακό αραβικό καφέ, ο οποίος σερβίρεται πάντα με κάρδαμο!

Καλά Χριστούγεννα, με ειρήνη, ευημερία και κάθε καλό για το 2020!

Μπορεί επίσης να σας αρέσει...

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

error: